W wolnej Polsce

Rok 1918 nie został szczególnie odnotowany w kronice pani Marczewskiej. Brak jakichkolwiek wpisów na temat odzyskania niepodległości, brak szczególnie radosnego nastroju. Więcej tam troski z powodu panującej wówczas w okolicy epidemii tyfusu oraz problemów z uczęszczaniem dzieci do szkoły. Pod carskim zaborem nauka nie była przymusowa, trudno więc było teraz przekonać rodziców do regularnego posyłania dzieci do szkoły. Problemy z frekwencją nasilały się w okresie prac polowych – wielu gospodarzy widziało większą korzyść z pracy dziecka w polu niż z systematycznej nauki. W momencie bezsilności Marczewska stwierdza nawet, że„frekwencję w szkołach powszechnych na wsi może uregulować tylko nacisk wyższych organów rządowych, by tym sposobem dopomóc zarządom szkolnym w ich ustawicznych o to wysiłkach”.


Szkoła jednak funkcjonowała, w dużej mierze dzięki wielkiemu zaangażowaniu nauczycielek. Pracy nie ułatwiają niespokojne czasy – są to czasy walki Rzeczypospolitej o granice. W 1920 r. rok szkolny udaje się zakończyć planowo, ale wkrótce wobec zbliżających się wojsk radzieckich pani Marczewska wywozi szkolną dokumentację do Lublina. W kronice stwierdza tylko, że „w dniu 10 sierpnia zabierając akta szkoły i bibliotekę – wyjechałam do Lublina; podjazdy bolszewickie były już w Ciechankach”. O wypadkach tej wojny nic więcej się nie dowiadujemy, a rok szkolny 1920/21 rozpoczął się nieco później, 18 września.


Od 1 września 1921 zajęcia prowadzone są systematyczne. W następnym roku skierowano do szkoły trzecią nauczycielkę, bowiem do tego czasy zajęcia trzeba było prowadzić na zmiany, dodano także piątą klasę. Od 1925 r. pracują tu już cztery nauczycielki, zwiększa się ilość uczniów, poprawia frekwencja. Szkoła zyskuje rangę szkoły czteroklasowej, co świadczy o podniesieniu poziomu nauczania. Żeby wszystkich objąć nauką trzeba wynajmować dodatkowe pomieszczenia u gospodarzy. W 1930 r. Na emeryturę odchodzi dotychczasowa kierowniczka szkoły, Maria Marczewska. Kierowanie szkołą obejmuje Natalia Goetner, która pracowała z nią od roku 1917.


W 1931 władze Polski przystąpiły do reformy szkolnictwa. Szkoła łańcuchowska następne lata zaczyna jako placówka w systemie sześcioklasowym – wariant „c”. Tak więc z sześciu oddziałów I i II klasa uczyły się osobno, III i IV były połączone, V i VI – osobno. Należy tu wspomnieć, że w okresie międzywojennym szkoły powszechne zorganizowane były na innych zasadach niż obecnie. Nie wszystkie placówki realizowały pełen program nauczania, umożliwiający podjęcie dalszego kształcenia. Placówka łańcuchowska należała do takich, której absolwenci, po zdaniu odpowiednich egzaminów mogli kontynuować naukę w następnych klasach w szkole w Milejowie.


Pogarsza się stan szkoły. W 1931 roku rozpoczęto w związku z tym prace remontowe, mające na celu lepsze przystosowanie budynku do potrzeb edukacji. Jednak efekt rozczarował kierowniczkę, ponieważ „władze miejscowe nie uwzględniły próśb i życzeń p. kierownik Marji Marczewskiej i oddały remont szkoły tutejszej w ręce partaczów za 1850 zł, którzy nic nie zrobili, a to co zrobili na nic się nie zdało!, jest nieużyteczne!”. Wizytacja Komisji Gminnej w 1934 r. stwierdza „opłakany stan ogrodzenia terytorium szkolnego, brak ustępów – jest tylko jeden, którego nie można nawet oczyścić, bo nie ma dokąd usunąć nieczystości oraz cała podmurówka budynku szkolnego jest w bardzo złym stanie jak również komórka na opał-waląca się”. Problemy są też ze stanem sal lekcyjnych i ich wyposażeniem. Pieniędzy na remonty jednak brakuje, przeprowadza się jedynie drobne naprawy i przebudowy za pieniądze Rady Szkoły. Próby uzyskania funduszy na remonty spotykały się z odmową. W 1935 r. „W czasie wakacji, kierownictwo szkoły niejednokrotnie interweniowało w Dozorze Szkolnym w sprawie kontynuacji i szybkiego zakończenia remontu szkoły, zwłaszcza budowy studni, gdyż szkoła zmuszona jest płacić za wodę. W odpowiedzi władz gminy są to tylko nadal obietnice a budynek szkolny jest stary i wymaga ciągłej opieki i remontu” czytamy w kronice. Taka sytuacja istniała do czasu wojny.

EnglishGermanPolishUkrainian
Skip to content